Koffie uit de bajes

Presentator André van der Zee was in de gevangenis van Veenhuizen voor een bijzonder project met koffie en gedetineerden. In deze gevangenis zit Koffiebranderij Koffielust waar gevangenen koffie maken die vervolgens gedronken wordt bij overheidsinstanties als DJI (het gevangeniswezen) en het IND.

De beide organisaties drinken samen gemiddeld circa 6 miljoen koppen koffie en vroegen hun koffieleverancier (Maas) om een duurzaam bakkie koffie met een transparant en eerlijk verhaal. En zo ontstond ‘De idealist’. Een koffie waarbij de bonen afkomstig zijn van Pure Africa, het bedrijf van eigenaar Ando Tuininga uit Zwolle. “Wij kopen de koffie rechtstreeks in bij boerencoöperaties in Afrika, waardoor de boeren een eerlijke prijs krijgen voor hun koffie.”

Regelmatig is Ando in Afrika om met de koffieboeren en corporaties samen te werken: “Wij weten precies welke boeren aan dit product gewerkt hebben en wat ze ervoor betaald hebben gekregen. En dus kan je met het drinken van een lekkere kop koffie impact maken.” In Overijssel wordt de koffie inmiddels ook gedronken bij de gemeente Zwolle en hogeschool Windesheim. Tot slot komt Ando nog met een tip: “Let bij de aanschaf van je koffie op of op het pak de begrippen Fair Trade en Direct Trade staan. Dan weet je dat je koffie drinkt met een eerlijk verhaal”.

Een eerlijke prijs voor de boeren
Zoals je in bovenstaande reportage zag groeien koffiebonen als bes aan een boom en moeten met de hand geplukt worden. Voor de beeldvorming: om 1 kilo aan koffiebessen te plukken, zijn boeren 1,5 uur bezig! Nederlanders drinken veel koffie en daarom vindt Ando het belangrijk dat we ons daarin verdiepen. Ando: “Mensen verdienen hier heel weinig geldt mee, terwijl het het belangrijkste exportproduct is van de landen waar wij werken.”

En dat start dus onder meer door het bouwen van eerlijke ketens dat Ando met zijn bedrijf Pure Africa Coffee doet. Voor 1 kilo ruwe koffie zijn 9 kilo bessen nodig. Een koffieboer krijgt voor die 9 kilo bessen circa €2,33 betaald. De verwerkingskosten bedragen rond de €0,66, wat neerkomt op een kostprijs van €2,99 p/kg.

De premie van 1,60 premie wordt gebruikt om de boeren een extra premium te betalen, ongeveer €0,50. En de rest van het geld (€1,10) wordt ingezet om de community verder te ontwikkelen, zoals zorgverzekering voor de allerarmsten of nieuwe struiken aankopen of vee kopen om te kunnen fokken en de uitwerpselen van de koe te kunnen gebruiken om struiken te bemesten.

Waar moet je op letten in de supermarkt?
Ando: “Ook FairTrade betaalt nog steeds niet een leefbaar inkomen voor de boer. Dus eigenlijk betalen ze nog steeds te weinig. Dus volgens Ando zijn er twee belangrijke elementen waar je op moet letten:

• Is koffie ‘direct trade’: er zijn geen schakels meer tussen de koffieboer en de importeur hier in Nederland. Op deze manier gaat er meer marge naar de boer toe en minder naar de schakels ertussenin.
• Leefbaar inkomen.
  Wat houdt dit dan in? Ando: “Als je koffie van €20,- per kilo koopt, dan kost het €0,15 per kopje koffie.”
  

En zo kun je dus door het drinken van koffie hier, impact maken in de keten. Meer weten? Op de website van Pure Africa Coffee vertelt Ando meer over het verhaal achter ‘De Idealist’ koffie.